مستربچ‌ها یا مواد ضد‌شبنم، موادی هستند که به منظور کاهش یا جلوگیری از تشکیل حباب‌های ناخواسته در فرآیندهای صنعتی یا آزمایشگاهی به کار می‌روند. این حباب‌ها ممکن است در فرآیندهای مختلفی مانند تولید پلاستیک، تولید نساجی، فرآیندهای شیمیایی، طلاق‌گیری، تولید مواد غذایی و دارویی، تولید کاغذ، پالایشگاه‌ها، واحدهای تصفیه آب، و غیره ایجاد شوند. مستربچ‌ها عمدتاً از ترکیباتی همچون سیلیکون‌ها، پلی‌گلیکول‌ها، روغن‌ها و ترکیبات پلیمری تشکیل شده‌اند که به طور موثر از پدیده تشکیل حباب‌ها جلوگیری می‌کنند و در نتیجه به بهبود کیفیت و کارایی فرآیندهای صنعتی کمک می‌کنند.
انواع مستربچ افزودنی
در ادامه به معرفی پرکاربردترین انواع مستربچ های افزودنی در صنایع مختلف می پردازیم.
مستربچ آنتی یووی
مستربچ آنتیUV، موادی هستند که برای حفاظت از مواد و سطوح در برابر تابش‌های مضر اشعه‌های فرابنفش (UV) به کار می‌روند. این نوع مستربچ‌ها در بسیاری از صنایع از جمله صنایع پلاستیک، خودروسازی، رنگ‌ها و پوشش‌ها، صنایع نساجی، ورزشی، بسته‌بندی و ساختمانی استفاده می‌شوند. تابش UV می‌تواند باعث خرابی و زوال مواد، رنگ‌ها و سطوح شود و با استفاده از مستربچ‌های آنتیUV، این تاثیرات زیان‌بار به حداقل ممکن می‌رسد. این مواد معمولاً شامل فیلترهای خورشیدی، مواد جذب‌کننده UV و یا مواد با خاصیت بازتابندگی UV هستند که با جلوگیری از نفوذ اشعه‌های UV و حفظ ویژگی‌های مواد، مانع از زوال و تغییرات نامطلوب در آنها می‌شوند.
مستربچ آنتی استاتیک
مستربچ آنتی استاتیک، یا همان ضد الکتریسیته ساکن، موادی هستند که برای کنترل و کاهش الکتریسیته ساکن در سطوح و مواد مختلف به کار می‌روند. این نوع مستربچ‌ها معمولاً در صنایعی که حساسیت به الکتریسیته ساکن مهم است، مانند صنایع الکترونیکی، پزشکی، صنایع پلاستیک، نساجی و چاپ استفاده می‌شوند. الکتریسیته ساکن می‌تواند باعث جذب گرد و غبار، پاک نشدن آسان سطوح، خشکشویی نامناسب و حتی خطرات الکتریکی شود. مستربچ‌های آنتی استاتیک عمدتاً با استفاده از موادی مانند افزودنی‌های ضد الکتریسیته ساکن، پلیمرهای رسانا، یون‌های منفی یا موادی با خاصیت تخلیه الکتریکی ساکن، این خصوصیت را فراهم می‌کنند تا از جمع شدن و منتشر شدن الکتریسیته ساکن جلوگیری شود و عملکرد بهتر و پایدارتر مواد و سطوح تضمین شود.
مستربچ ضد شبنم یا آنتی فاگ
مستربچ ضد مه یا ضد شبنم که بر پایه رزین‌های پلی اتیلن سبک (LDPE) و پلی اتیلن سبک خطی (LLDPE) استفاده می‌شود، به طور معمول در فیلم‌های پلی‌آلفینی استفاده می‌شود. این دو نوع رزین جزو فیلم‌های پلی‌آلفینی محسوب می‌شوند. این افزودنی ضد مه به سطح فیلم مهاجرت کرده و باعث افزایش تنش سطحی فیلم و یکنواخت‌تر شدن پخش آب می‌شود، که منجر به کاهش زاویه تماس قطرات آب با سطح فیلم می‌شود. این اثر باعث می‌شود قطرات آب به صورت یک لایه پیوسته روی سطح فیلم قرار گیرند و از تشکیل مه جلوگیری نمایند. همچنین، این افزودنی باعث کاهش بازتاب نور از فیلم می‌شود و در نتیجه بهبود شفافیت بسته‌بندی پلاستیکی می‌دهد.
استفاده از افزودنی ضد مه امکان عبور نور از فیلم را فراهم می‌کند و از ریزش قطرات آب روی محصول جلوگیری می‌کند. این افزودنی به محصولات غذایی کمک می‌کند تا برای مدت طولانی‌تری در بسته‌بندی حفظ شوند. به طور معمول، افزودنی ضد مه به عنوان یک مستربچ در فرمولاسیون فیلم‌ها استفاده می‌شود. با گذر زمان، غلظت این افزودنی به دلیل مهاجرت به سطح فیلم و حل شدن در آب کاهش می‌یابد و عملکرد آن تضعیف می‌شود. بنابراین، تولیدکنندگان فیلم‌های پلیمری باید میزان مناسب این افزودنی را در فرمولاسیون خود در نظر بگیرند.
مستربچ ضد حریق
مستربچ ضدحریق، یک ترکیب پلیمری است که برای افزایش ایمنی در برابر حریق در مواد و محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این افزودنی‌ها معمولاً به عنوان جزء افزودنی به پلیمرها اضافه می‌شوند تا خواص ضدحریقی و مقاومت در برابر شعله را بهبود بخشند.
مستربچ‌های ضدحریق به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردشان، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله تولید محصولات پلاستیکی مانند لوازم خانگی، قطعات خودرو، لوله‌ها، کابل‌ها، مبلمان، و الکترونیک. هدف اصلی از استفاده از مستربچ‌های ضدحریق، جلوگیری از گسترش شعله و کاهش خطرات حریق در محصولات پلاستیکی است.
تولید مستربچ‌های ضدحریق به وسیله اضافه کردن ترکیبات ضدحریق به پلیمرها انجام می‌شود، که ممکن است شامل مواد شیمیایی متنوعی مانند هیدروکربن‌های برهم‌کننده شعله، فسفور، بروم، نیتروژن، و فلور باشد. این ترکیبات ضدحریق بر اساس خواص و نیازهای محصول نهایی انتخاب می‌شوند و به پلیمرها اضافه می‌گردند.
استفاده از مستربچ‌های ضدحریق در محصولات پلاستیکی مزایایی همچون کاهش خطرات حریق، کنترل شعله، کاهش گرمای انتقالی، افزایش مقاومت در برابر حرارت، و تقویت ساختار محصولات دارد. با این حال، ممکن است استفاده از این افزودنی‌ها منجر به تغییراتی در خواص مکانیکی و ظاهری محصول نهایی شود و هزینه تولید را افزایش دهد. به طور کلی، استفاده از مستربچ‌های ضدحریق به عنوان یک راهکار مؤثر در صنایع پلاستیکی و دیگر صنایع مرتبط، جهت افزایش ایمنی در برابر حریق و کاهش خطرات آتش‌سوزی بسیار حائز اهمیت است.
پیشنهاد مطالعه: مزایای استفاده از مستربچ سفید
مستربچ آنتی بلاک
مستربچ ضد-بلاک بر اساس اصل هوادهی عمل می‌کند؛ با اضافه کردن ذرات کوچک این مستربچ به فیلم، ذرات به طور تدریجی در سطح فیلم پخش می‌شوند و سطحی خشک و صاف را فراهم می‌آورند. این لایه‌ای که به سطح فیلم شکل می‌گیرد، از چسبندگی لایه‌های فیلم به یکدیگر جلوگیری می‌کند.
این ذرات باعث کاهش ضریب اصطکاک سطحی فیلم می‌شوند که منجر به افزایش سرعت عبور فیلم از دستگاه‌های تولیدی می‌شود و همچنین کیفیت سطحی فیلم را بهبود می‌بخشند. مستربچ ضد-بلاک با استفاده از مواد مختلفی مانند سیلیکا، تالک، میکا، کربنات کلسیم و غیره تولید می‌شود، که هر کدام از این مواد خواص خاصی دارند که بر اساس نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای مثال، سیلیکا به عنوان یکی از مواد موجود در مستربچ ضد-بلاک، خصوصیات ضد خشک شدن و ایجاد سطح خشک و صاف را فراهم می‌کند. همچنین، تالک با خصوصیات ضد چسبندگی و کاهش ضریب اصطکاک سطحی به کار می‌رود.
این مستربچ با ایجاد یک لایه نازک بر روی سطح فیلم، نیروهای جاذبه واندروالسی بین دو لایه فیلم را از بین می‌برد و جلوی چسبیدن آنها به یکدیگر را می‌گیرد. با این حال، استفاده از عوامل ضد-بلاک ممکن است باعث کاهش شفافیت سطحی فیلم شود، اما با انتخاب مواد مناسب و فرمولاسیون مناسب، می‌توان این مشکل را به حداقل رساند. آزمون ASTM D-3354 به منظور بررسی عملکرد این نوع مستربچ‌ها بر روی فیلم‌ها استفاده می‌شود.
نکات کلیدی برای افزایش عمر موتور در ماشینآلات صنعتی